Polska bierze udział w badaniu HBSC (Health Behaviour in School-aged Children) od 1990 r. Według raportu młodzież najczęściej utrzymuje kontakty online z bliskimi przyjaciółmi (26 proc. wskazań), a najrzadziej z przyjaciółmi, których poznali w internecie (7 proc.).

Częstotliwość kontaktów online wzrasta wraz z wiekiem – stały kontakt (przez cały dzień) zadeklarowało 31 proc. 11-latków i 39 proc. 15-latków. Najwyższy odsetek – 44 proc. – odnotowano wśród 15-letnich dziewczyn, w tym najczęściej w Portugalii i Serbii, a najrzadziej w Tadżykistanie. Eksperci zauważyli też, że częściej stały kontakt online utrzymują więcej dzieci z rodzin zamożnych (40 proc.) niż gorzej sytuowanych (34 proc.).

Problemy z korzystaniem z social mediów

Wyniki badania HBSC z 2022 r. wskazują na gwałtowny wzrost problemów związanych z korzystaniem z mediów społecznościowych (PSMU) wśród nastolatków – z 7 proc. w 2018 r. do 11 proc. PSMU definiowane jest jako ciągłe korzystanie z mediów społecznościowych, które wiąże się z negatywnymi skutkami w codziennym funkcjonowaniu. Eksperci wiążą to zjawisko z lękiem społecznym i samotnością.

Najczęstsze występowanie PSMU odnotowano wśród 13-latków – dotyczy to 12 proc. dzieci w tym wieku, w tym najczęściej dotyka to młodych Rumunów, a najrzadziej Holendrów. Badaczy niepokoi wzrost tego wskaźnika wśród 13-letnich dziewcząt – z 10 proc. w 2018 r. do 16 proc. w 2022 r. Ponadto dziewczyny zgłaszają negatywne skutki używania mediów społecznościowych częściej niż chłopcy – 13 proc. w porównaniu do 9 proc.

Aż 44 proc. młodych respondentów zadeklarowało się jako aktywni użytkownicy mediów społecznościowych, a 12 proc. zostało sklasyfikowanych jako nieaktywni użytkownicy. Jednocześnie autorzy raportu podkreślili, że odpowiedzialne korzystanie z mediów społecznościowych może nieść ze sobą korzyści – ankietowana młodzież wskazywała w tym kontekście na silniejsze więzi oraz wsparcie od rówieśników.

Gry cyfrowe

Z dokumentu wynika, że 34 proc. nastolatków codziennie gra w gry cyfrowe, a 22 proc. gra przez co najmniej cztery godziny w ciągu dnia. Jak ocenili badacze, 68 proc. graczy nie wykazuje problemów psychologicznych, ale 12 proc. było narażonych na ryzyko ich wystąpienia. Szacuje się, że 20 proc. nastolatków nie gra w gry cyfrowe.

Wśród badanych młodych ludzi deklarujących, że codziennie grają w gry cyfrowe, najwięcej było 13-letnich chłopców i 11-letnich dziewczynek. Według raportu chłopcy grali częściej i dłużej niż dziewczęta.

– To badanie ujawnia zarówno szanse, jak i pułapki, jakie niesie ze sobą zaangażowanie cyfrowe dla młodych ludzi – powiedziała dr Natasha Azzopardi-Muscat, dyrektorka ds. krajowych polityk i systemów zdrowotnych w WHO na Europę. 

– Bardzo ważne jest, abyśmy podjęli kroki w celu (...) bezpiecznego poruszania się (młodzieży) po cyfrowym krajobrazie i umożliwili jej dokonywanie świadomych wyborów dotyczących działań w internecie (...). Krótko mówiąc, to nastolatki powinny rządzić mediami społecznościowymi, a nie pozwolić, aby media społecznościowe rządziły nimi – dodała.